نگاهی علمی–عملی به یکی از بزرگترین تجمعهای پیادهروی جهان از دیدگاه فیزیوتراپی
آمادگی پیش از سفر
فیزیوتراپیستها توصیه میکنند که حداقل ۴ هفته پیش از شروع پیادهروی، تمرینات آمادگی عضلانی–قلبی–تنفسی آغاز شود. تمرینات پیشنهادی:
• تمرینات هوازی سبک (پیادهروی روزانه ۳۰ دقیقه)
• تمرینات کششی اندام تحتانی (برای همسترینگ، گاستروکنمیوس و عضلات چهارسررانی)
• تمرینات تعادل و قدرت کف پا (مخصوصاً در افراد مسن)
🔹 نکات ضروری در طول مسیر
در طی مسیر نجف به کربلا، زائران بهطور متوسط روزانه ۲۰–۳۰ کیلومتر پیادهروی میکنند. برای پیشگیری از آسیب، رعایت موارد زیر ضروری است:
✅ استفاده از کفش مناسب با قوس داخلی، تهویه و ضخامت مناسب
✅ همراه داشتن پدهای سیلیکونی پاشنه در صورت سابقه خار پاشنه
✅ انجام حرکات کششی هر ۲ ساعت (مخصوص عضلات ساق، ران و کمر)
✅ تغییر وضعیت و استراحت کوتاه بین راه
🔹 توصیههای فیزیوتراپی برای بازگشت از سفر
بازگشت از سفر اربعین نیز نیازمند خدمات فیزیوتراپی است:
• بازگشت تدریجی به روتین ورزشی
• ماساژ عضلات تحتانی و کف پا
• استفاده از کمپرس گرم برای رفع کوفتگی عضلانی
• تمرینات کششی ملایم پس از بازگشت
ودرصورت لزوم مراجعه به فیزیوتراپی درصورت داشتن درد و التهاب مفاصل
⸻
� شایعترین مشکلات اسکلتی–عضلانی در مسیر اربعین
یکی از شایعترین مشکلات، التهاب فاشیای کف پا است که با درد در ناحیه پاشنه بهویژه در صبحها خود را نشان میدهد. درمان شامل کشش کف پا، استفاده از یخ و محافظ پاشنه است.
درد زانو بهخصوص در سطح پاتلوفمورال نیز رایج است که معمولاً با راه رفتن در مسیر طولانی یا در سطوح ناهموار تشدید میشود. کشش عضلات چهارسر و ایلیوتیبیال و توجه به تکنیک صحیح راه رفتن کمککننده است.
برخی افراد نیز دچار کمردرد مکانیکی میشوند، بهویژه اگر کولهپشتی حمل کنند یا ساعتهای طولانی بدون وقفه راه بروند. در این موارد، تمرینات ساده مبتنی بر روش مککنزی و اصلاح نحوه حمل بار پیشنهاد میشود.
مشکل دیگر، تاول، میخچه و التهاب پوست پا است که به دلیل اصطکاک مداوم پا و گرما ایجاد میشود. پوشیدن جوراب ضدتعریق و کفش مناسب میتواند از این عارضه پیشگیری کند.
🔹 نقش فیزیوتراپیستها در موکبها
در سالهای اخیر، حضور تیمهای فیزیوتراپی داوطلب در برخی موکبها، باعث کاهش خستگی، درد و مشکلات عضلانی زائران شده است. این خدمات شامل:
• ماساژ درمانی
• تمرینات کششی گروهی
• آموزش وضعیتهای صحیح ایستادن و حمل بار
• ارائه مشاوره حرکتی و اصلاح کفش و کفی
.رفع کوفتگی عضلانی و اختلالات اسکلتی عضلانی جزئی
⸻
✨ سخن پایانی
حرکت عظیم اربعین، نماد عشق و ارادت است؛ اما جسم سالم، بستر این حرکت معنوی است. فیزیوتراپیستها میتوانند با ارائه راهکارهای علمی، سفری سالم، ایمن و بدون درد را برای زائران رقم بزنند.
دکتر سهیلا عباسی
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه